Bizkaia Zubia

Munduko lehen zubi transbordadorea

1890ean Bizkaia Zubia eraikitzen hasi zen, Getxo eta Portugalete lotzen dituena Nerbioi ibaiaren itsasoratzean. Portugaleteko edo Areetako zubi esekia ere esaten zaio.

Zubia altzairuzko bi dorrek osatzen dute, 60 metrotik gorako altuera dutenak ertz bakoitzean, eta itsasadarra alderik alde gurutzatzen duen 160 metroko luzera duen langeta ainguratzen zaie.

Langetatik pertsonak eta ibilgailuak alderik alde igarotzeko aukera ematen duen transbordadorea dago zintzilik, eta milioika bidaiari garraiatu ditu ia 130 urteko bizitzan zehar. Gainera, oinezkoentzako pasabide bat du, 50 metroko altueran Getxo eta Portugaleteko ikuspegiaz gozatzeko aukera ematen diguna.

Bizkaia Zubiaren historia

XIX. mendearen erdialdean, Bizkaia izugarri hazi zen Zugaztieta, Galdames edo Gallarta mendietako burdin meategiei esker. Burdina aurrerabiderako eta industriarako tresna bikaina izan zen: burdinbideak, itsasontziak edo ordura arte imajinaezina zen tamainako zubiak eraiki zitezkeen.

Aldi berean, Nerbioi ibaiaren bi ertzak lotzeko beharra zegoen. Horregatik, hainbat proiektu aztertu ziren, hala nola zubi birakariak edo altxagarriak, edo itsasadarra zeharkatzen duten gabarrak. Azkenik, zubi esekiaren proiektua aukeratu zen, bertatik bidaiariak eta salgaiak eraman daitezkeelako, eta, gainera, ez zuelako itsas trafikoa eteten.

Eraikuntza-obrak

Hasieran, 1890. urtean, lanek Portugaleteko itsasertza hartu zuten ardatz. Lurraren izaera hareatsuak lehen lanak zaildu bazituen ere, obrek erritmo ona hartu zuten aurrera egin ahala. Milaka errematxeren bidez elkartutako burdinazko habe kopuru handiaren ondorioz, ez zen lan erraza izan. Izan ere, taularen muntaketa zatika egin zen, eta horietako bakoitza gabarra batetik bere kokapeneraino jarri zen.

Hala eta guztiz ere, exekuzioa nahiko azkarra izan zen. Lanak hasi eta hiru urte pasatxora, 1893ko uztailaren 28an, Bizkaia Zubiaren inaugurazioa izan zen.

Bizkaia Zubia Espainiako Gerra Zibilean

Gerra zibilean, zubiak kalteak jasan zituen, bonbardaketetan hainbat jaurtigairen kolpea jaso ondoren. Tropa frankistek aurrera egin ez zezaten, zubiak langetaren leherketa kontrolatua jasan zuen. Nolanahi ere, leherketa horrek ez zuen eraginik izan, Bilboko frontea egun batzuk geroago erori zen eta.

Gerra amaitu ondoren, berreraikitze lanak hasi ziren berriro, eta bi urte geroago berriz inauguratu ahal izan zen, 1941eko ekainaren 19an. Berreraikitze lanetan aldaketa txiki batzuk egin ziren arren, jatorrizko obraren teknikak zintzo jarraituz egin ziren.

Gizateriaren Ondare izendatutako monumentua

2006ko uztailaren 12a data historikoa izan zen Bizkaia Zubiarentzat. UNESCOren Munduko Ondarearen Batzordeak Gizateriaren Ondare izendatu zuen monumentua, eta, beraz, sari hori lortu zuen lehen euskal monumentua izan zen.

Horri esker, zubia Bizkaia bisitatzen duten nazioarteko turismo-zirkuituetan sartzen da, eta, ondorioz, nabarmen igo da bisitatzen duten pertsonen kopurua.

Azken erreforma handia

Gazitasunaren eta hezetasunaren ondorioz, urteen poderioz, Bizkaia Zubiaren egitura hondatzen joan zen. Horregatik, XXI. mendeko lehen hamarkadaren amaieran, zubia eraberritzeko erabaki handia hartu zen, berreraiki zenetik handiena.

Batez ere habeak, errematxeak eta goiko taulan dagoen errodadura-errei guztia ordezkatu ziren, bertatik baitago zintzilik txalupatxoa. Hala eta guztiz ere, deigarriena zubiaren kolore-aldaketa izan zen, ohituta geunden beltzetik, gaur egun duen tonu gorrixkara.